Effectiviteit van fascia release technieken bij pijn en mobiliteitsklachten aan de bovenste extremiteit na de behandeling van borstkanker: een systematische review.
Door: Froukje Potijk en Corine Goossens
Ten tijde van het ontwikkelen van zowel het Evidence Statement Borstkanker (2011) als de Multidisciplinaire Richtlijn Lymfoedeem (2015) was er wetenschappelijk onvoldoende bewijs voor de effectiviteit van de fascia release technieken. Desondanks wordt in de Richtlijn Lymfoedeem de fascia release technieken wel als therapeutische interventie benoemd.
Voor deze fascia release technieken is binnen de fysiotherapie steeds meer aandacht. Binnen de oedeemfysiotherapie worden deze technieken met name gebruikt om pijn te verminderen en mobiliteit te vergroten bij schouderdisfunctie. Om de positie van het gebruik van de fascia release technieken te verduidelijken is vanuit de WOO commissie van de NVFL het initiatief genomen om de meest recente evidentie te verzamelen. Froukje Potijk, docent bij Oedeemtherapie Vodder Nederland, heeft samen met Corine Goossens een systematische review van de literatuur gedaan. Het artikel richt zich op het effect van fascia release technieken op pijn en Range Of Motion van de bovenste extremiteit na borstkanker.
Wat is de fascia?
Fascia speelt een belangrijke rol in gezond weefsel en herstel na trauma.13 Volgens de huidige hypothese kan een fasciale beperking in één regio van het lichaam stress in andere delen van het lichaam geven omdat fascie uit een geheel bestaat.10 Fasciale beperkingen kunnen optreden als gevolg van inactiviteit, overbelasting, letsel, ontsteking en ziekte.14 Patiënten, tijdens en na borstkanker, hebben veelal te maken met fasciale beperkingen door operatie en bestraling.15-17 Er is aangetoond dat operatie en bestraling bij mammacarcinoom bij 34% leidt tot myofasciaal disfunctioneren. Deze disfunctie houdt verband met pijn en disfunctie van de schouder.15
Wat zijn fascia release technieken (FRT)?
Bij FRT wordt de verschillende bindweefsellagen in beweging gebracht. De techniek wordt gekenmerkt door beide handen in contact te brengen met de huid om een driedimensionale fasciale beweging met lichte druk en rek van het bindweefsel uit te voeren om op deze wijze de fascia te beïnvloeden.
Conclusie van de systematische review
FRT lijken op de korte termijn een positief effect te hebben op pijn als gevolg van de behandeling van borstkanker. Over het effect op lange termijn is geen constructieve uitspraak te doen door het gebrek aan studies met een volledige follow up. Het effect op mobiliteit bij vrouwen na de behandeling van borstkanker is niet eenduidig.
Dit artikel is verschenen in de O2, het vakblad van de NVFL. Op deze pagina is een samenvatting gepubliceerd met toestemming van de auteurs. De volledige literatuurlijst is te vinden op de website van de NVFL.
